กิจกรรมเลขฐาน…สองแปปเดียว หรือเลขฐานสอง…ไม่ต้องคำนวณ นี้จะช่วยให้นักเรียนสามารถแปลงเลขฐานสองไปเป็นเลขในระบบฐานสิบ หรือเลขฐานสิบไปอยู่ในเลขฐานสองได้อย่างรวดเร็วครับ

โดยอาศัยหลักการมองค่าประจำหลัก เช่น

เลขฐานสิบจะมีค่าประจำหลักคือ 10,000 1,000 100 10 1 ตามลำดับ ถ้าเรามีเลข 54,321 นั่นก็หมายความว่ามันเกิดจาก

5×10,000 + 4×1,000 + 3×100 + 2×10 + 1×1 = 54,321 ครับ

แต่พอเป็นเลขฐานสองจะง่ายกว่านั้นมาก เพราะไม่ต้องเสียเวลาคูณ เนื่องจากเลขฐานสองมีเลขแค่ 0 และ 1 และค่าประจำหลักก็คือ

128 64 32 16 8 4 2 1 ครับ ดังนั้นเมื่อเราเจอเลขฐานสองเป็น 10011 นั่นก็คือ

1×16 + 0x8 + 0x4 + 1×2 + 1×1 = 16 + 2 + 1 = 19 ครับ

กิจกรรมนี้นำไปใช้ในห้องเรียน โดยการให้นักเรียนตัดบัตรที่แสดงจำนวนจุดตั้งแต่ 1 จุด 2 จุด 4 จุด 8 จุด และ 16 จุด นำไปวางเรียกกันตามลำดับจากซ้ายไปขวาคือ 16 8 4 2 1 ครับ จากนั้นเมื่อต้องการคำนวณเลขฐานสอง ให้คว่ำบัตรที่มีตำแหน่งตรงกับหมายเลข 0 ลง แล้วบวกจำนวนจุดที่เหลือครับ เราก็จะได้เลขฐานสิบอย่างรวดเร็ว

ตัวอย่างเช่น

ใบกิจกรรมที่ผมใช้ในการทำกิจกรรมนี้ คือใบนี้ครับ